ขึ้นชื่อว่าสมองเรามักให้ความสำคัญกับอวัยวะส่วนนี้เป็นอย่างมากเพราะสมองเปรียบเสมือนชิ้นส่วนหลักในการคิด วิเคราะห์ หลายคนเลือกให้ความสำคัญด้วยการมองหา “อาหารบำรุงสมอง” ทั้งวิตามินบำรุงสมอง อาหารเสริมสมอง แล้วอาหารบำรุงสมอง มีอะไรบ้างที่จะช่วยเสริมสร้างการทำงานให้เกิดประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ?
สารอาหารบำรุงสมอง
สารอาหารบำรุงสมอง ความจำที่มีบทบาทสำคัญหลัก ๆ มีดังนี้
วิตามินบี 1 ช่วยในการดูแลระบบประสาท และการทำงานของระบบหัวใจ ร่างกายของเราจะสะสมวิตามินบี 1 ไว้ตามกล้ามเนื้อ สมอง และหัวใจ
วิตามินบี 6 ทำหน้าที่เกี่ยวกับการผลิตสารสื่อประสาท 2 ชนิดที่สำคัญต่อการทำงานของร่างกาย ได้แก่ สารเซโรโทนิน (Serotonin) ซึ่งเป็นสารเคมีที่จำเป็นต่อสมองและระบบประสาท มีส่วนสำคัญในกระบวนการคิด พฤติกรรม และอารมณ์ และสารนอร์อิพิเนฟริน (Norepinephrine) ซึ่งทำหน้าที่กระตุ้นการทำงานของกล้ามเนื้อหลอดเลือดหัวใจและควบคุมความดันโลหิต
วิตามินบี 12 เป็นอาหารบำรุงสมอง ความจำ ช่วยในการทำงานของระบบประสาทอีกตัวหนึ่งที่ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคอัลไซเมอร์
วิตามินอี ช่วยต้านอนุมูลอิสระ บำรุงสมอง ดวงตา ผิงหนัง และเซลล์ในร่างกาย
วิตามินซีเป็นหนึ่งในวิตามินที่นิยมใช้เพื่อบำรุงร่างกาย ต้านอนุมูลอิสระ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน เพิ่มการดูดซึมธาตุเหล็ก และลดความรุนแรงของการติดเชื้อไวรัสบางชนิด วิตามินซีเป็นวิตามินที่ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ได้เองเนื่องจากไม่มีเอนไซม์ L-gulonolactone oxidase เราจึงจำเป็นต้องได้รับวิตามินซีจากอาหาร
อาหารบำรุงสมอง มีอะไรบ้าง
จากตัวอย่างสารอาหารบำรุงสมองข้างต้นหลายคนอาจจะเกิดคำถามว่าแล้วจะกินอะไรบำรุงสมองดี ?
ปลาทะเลน้ำลึก เมื่อพูดถึงอาหารบำรุงสมองปลาน่าจะเป็นอาหารเสริมบำรุงสมองอันดับแรก ๆ ที่หลายคนนึกถึง ปลาทะเลน้ำลึกมีไขมันต่ำ มีกรดไขมันโอเมก้า-3 ช่วยบำรุงเซลล์สมอง ปลาที่แนะนำให้รับประทาน ได้แก่ ปลาแซลมอน ปลาทูน่า ปลาแฮร์ริ่ง สำหรับปลาในไทย ได้แก่ ปลาจาระเม็ด ปลาสำลี ปลาทู และปลากะพงขาว
ไข่ไก่ เป็นอาหารบำรุงสมองชั้นดีที่อยู่ติดบ้านทุกคน นำมาปรุงอาหารรับประทานได้ง่าย ในไข่ไก่ประกอบไปด้วยสารโคลีนซึ่งทำหน้าที่ช่วยให้สมองทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยในเรื่องความจำ
แปะก๊วย เป็นพืชชนิดหนึ่งที่นิยมรับประทานเพื่อบำรุงสมอง แปะก๊วยช่วยชะลอความเสื่อมของสมอง เสริมระบบไหลเวียนโลหิตภายในสมองทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองได้ดี
พืชตระกูลถั่ว ถั่วต่าง ๆ นับเป็นอาหารบำรุงสมองที่หารับประทานง่ายอีกกลุ่มหนึ่ง เป็นแหล่งโปรตีน มีไขมันดีและไฟเบอร์สูง ช่วยบำรุงสมองและความจำ ถั่วที่แนะนำให้รับประทาน เช่น แอลมอนด์ ฮาเซลนัท แมคคาเดเมีย วอลนัท และถั่วลิสง เป็นต้น
ผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง เช่น ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ ฝรั่ง ส้ม เป็นต้น วิตามินซีจะช่วยต้านอนุมูลอิสระและเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
ช็อกโกแลต โดยเฉพาะดาร์กช็อคโกแลตมีส่วนช่วยกระตุ้นสมอง ต้านอนุมูลอิสระ เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของสมองและพัฒนาความจำ นอกจากนี้การกินช็อกโกแลตยังช่วยให้ร่างกายผลิตสารเอ็นดอร์ฟิน และเซโทโรนิน ซึ่งเป็นสารแห่งความสุขในสมอง ทำให้อารมณ์ดี
น้ำมันมะกอก น้ำมันมะกอกเป็นอาหารบำรุงสมองที่อุดมไปด้วยไขมันดี ช่วยให้สมองทำงานได้ลื่นไหล มีประสิทธิภาพ
อาหารบำรุงสมอง ทานได้บ่อยแค่ไหน?
ถึงแม้ว่าอาหารบำรุงสมองที่ยกตัวอย่างไปนั้นจะมีประโยชน์ ช่วยบำรุงสมอง แต่ควรรับประทานในปริมาณและความถี่ที่พอเหมาะ เพราะหากรับประทานมากเกินไปหรือบ่อยเกินไปก็อาจเกินความต้องการของร่างกายจนทำให้เกิดโทษได้เช่นกัน ควรพิจารณาตามสุขภาพของแต่ละบุคคลหรือโรคประจำตัวว่าสามารถรับประทานได้มากน้อยเพียงใด สามารถปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพิ่มเติมเพื่อขอรับคำแนะนำได้
นอกจากนี้การรับประทานอาหารบำรุงสมองแล้วยังควรออกกำลังกาย พักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงความเครียด ทำจิตใจให้สดใส หรือพยายามเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ เพื่อเป็นการฝึกและกระตุ้นการทำงานของสมองควบคู่กันไปด้วย
ควรเลี่ยงอาหารประเภทไหนที่ส่งผลเสียต่อ
อาหารที่ส่งผลเสียแก่สมอง
แอลกอฮอล์ อยากสมองไบร์ทควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เนื่องจากแอลกอฮอล์จะเข้าไปกดการทำงานของสมอง หากดื่มติดต่อกันเป็นเวลานานอาจส่งผลให้ความจำเสื่อม และทำให้กล้ามเนื้อหัวใจไม่แข็งแรง อาจเกิดอาการหัวใจวายตามมาได้
คาเฟอีน การดื่มคาเฟอีนในปริมาณเหมาะสมมีส่วนช่วยในการกระตุ้นสมอง แต่หากดื่มคาเฟอีนมากเกินไปอาจทำให้นอนไม่หลับ ร่างกายและสมองขาดการพักผ่อนได้
อาหารทอด โดยเฉพาะกลุ่มอาหารฟาสต์ฟู้ด เนื่องจากมีไขมัน โซเดียม และน้ำตาลสูง นอกจากนี้อาหารฟาสต์ฟู้ดยังเต็มไปด้วยอาหารแปรรูป เมื่อรับประทานบ่อย ๆ อาจทำลายเซลล์ประสาท และยังเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งได้อีกด้วย
อาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง นอกจากน้ำตาลจะทำให้เสี่ยงต่อโรคอ้วน โรคเบาหวานแล้ว การรับประทานน้ำตาลในปริมาณมากติดต่อกันเป็นเวลานานยังทำให้สมองทำงานช้าลงและเสี่ยงต่อการเกิดโรคอัลไซเมอร์ได้
วิตามินบำรุงสมอง: แนะนำอาหารบำรุงสมองเสริมความจำ ป้องกันอัลไซเมอร์ อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://mmed.com/