เมื่อไหร่ จะสามารถถอดสายยางให้อาหารสายยางได้?การตัดสินใจถอดสายยางให้อาหาร (Tube Weaning หรือ Decannulation) ถือเป็นขั้นตอนสำคัญในการฟื้นฟูผู้ป่วยค่ะ การถอดสายยางจะสามารถทำได้เมื่อ สาเหตุหลักที่ต้องใส่สายยางหมดไป และผู้ป่วยมีความสามารถทางร่างกายที่พร้อมจะกลับไปรับอาหารทางปากได้อย่างปลอดภัย
นี่คือเกณฑ์และเงื่อนไขหลักที่ใช้ในการพิจารณาถอดสายยางให้อาหาร:
📅 เกณฑ์และเงื่อนไขในการพิจารณาถอดสายยางให้อาหาร
1. ความสามารถในการกลืนฟื้นตัว (Swallowing Function Recovery)
นี่คือเกณฑ์ที่สำคัญที่สุด โดยต้องผ่านการประเมินจาก นักบำบัดการพูดและการกลืน (Speech-Language Pathologist) และแพทย์
ผลการประเมินการกลืน: ผลการทดสอบการกลืน (เช่น Swallow Study หรือ Videofluoroscopic Swallowing Study - VFSS) แสดงให้เห็นว่าผู้ป่วยสามารถกลืนอาหารที่มีลักษณะต่าง ๆ (เช่น อาหารเหลว อาหารอ่อน) ได้อย่าง ปลอดภัย โดยไม่มีความเสี่ยงต่อการสำลัก (Aspiration)
การทดลองรับประทานอาหารทางปาก: ผู้ป่วยสามารถเริ่มรับประทานอาหารทางปากในปริมาณที่จำกัดและในรูปแบบที่ปลอดภัยได้ โดยไม่มีอาการไอ สำลัก หรืออาการผิดปกติอื่น ๆ
2. สถานะทางโภชนาการที่มั่นคง (Nutritional Stability)
ผู้ป่วยต้องสามารถรับสารอาหารและน้ำได้อย่างเพียงพอผ่านทางปาก:
ปริมาณสารอาหาร: ผู้ป่วยสามารถรับประทานอาหารทางปากได้ในปริมาณที่เพียงพอต่อความต้องการพลังงานและโปรตีนของร่างกาย อย่างต่อเนื่อง (โดยทั่วไปคือสามารถรับอาหารทางปากได้ประมาณ 75% ของความต้องการพลังงานทั้งหมดต่อวัน)
ภาวะน้ำหนักตัว: น้ำหนักตัวของผู้ป่วยมีความคงที่ หรือเพิ่มขึ้นอย่างเหมาะสม ไม่ลดลงหลังจากการลดปริมาณอาหารที่ให้ทางสายยาง
3. สภาวะสุขภาพโดยรวม (Overall Clinical Condition)
ภาวะโรคมีความเสถียร: ภาวะเจ็บป่วยเฉียบพลันหรือภาวะวิกฤตที่ต้องใส่สายยางได้คลี่คลายลงแล้ว
ความตื่นตัว/สติสัมปชัญญะ: ผู้ป่วยมีความตื่นตัวและสติสัมปชัญญะที่อยู่ในระดับที่ปลอดภัยสำหรับการรับประทานอาหารทางปาก (เช่น สามารถทำตามคำสั่งและให้ความร่วมมือในการรับประทานอาหาร)
ขั้นตอนการถอดสายยางโดยทั่วไป
โดยปกติแล้ว แพทย์จะไม่ถอดสายยางทันที แต่จะใช้วิธี ค่อย ๆ ลดปริมาณอาหารทางสายยางลง (Weaning) ควบคู่ไปกับการเพิ่มปริมาณอาหารทางปาก เพื่อให้ร่างกายและลำไส้ได้ปรับตัว และเป็นการทดสอบความสามารถในการรับประทานอาหารทางปากในระยะยาวด้วย
ข้อแนะนำที่สำคัญที่สุด: การตัดสินใจถอดสายยางเป็นอำนาจของ แพทย์ผู้รักษา เท่านั้น ห้ามผู้ดูแลดำเนินการถอดสายยางด้วยตนเองโดยเด็ดขาด เนื่องจากอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้ค่ะ
